Wielu Polaków szczyci się tym, że Polska jest krajem katolickim. Przeciętny przybysz z zagranicy może być zaskoczony znaczną frekwencją na niedzielnej Mszy Świętej, powszechnością sakramentu spowiedzi, a na Jasnej Górze czy w innych sanktuariach przykuje jego uwagę masowy ruch pielgrzymkowy. Nie wszyscy odwiedzający nasz kraj mogą jednak odnieść tak jednoznacznie pozytywne wrażenie…

Może ono być wręcz zupełnie przeciwne, czego doświadczają turyści przybywający do nas na przykład z Bawarii, gdzie nie do pomyślenia jest, aby handel odbywał się w niedzielę…

Czynne są tam jedynie stacje benzynowe i restauracje, a centra handlowe są zamknięte, w przeciwieństwie do Polski, gdzie supermarkety cieszą się największą popularnością właśnie w niedzielę.

Dzień Pański

W roku 1998 św. Jan Paweł II opublikował list apostolski o świętowaniu niedzieli, zatytułowany Dies Domini, czyli Dzień Pański. Obserwując jednak naszą współczesną konsumencką rzeczywistość w Polsce, trudno nie odnieść wrażenia, że przesłanie tego listu nie przeniknęło do sumień Polaków.

W kontekście publicznej debaty o ustawowym zakazie niedzielnego handlu w Polsce, warto podkreślić, że nie chodzi tutaj o ograniczenie ludzkiej wolności ani o narzucenie społeczeństwu kolejnego religijnego kagańca. Ograniczenie takie ma natomiast służyć głębokim duchowym potrzebom człowieka poprzez zwrócenie uwagi na wyjątkowy charakter niedzieli jako dnia świętego, zarezerwowanego dla kontemplacji rzeczywistości nadprzyrodzonych oraz oddania czci Bogu.

Niedziela – emanacja Wielkanocy

Dlaczego tym dniem świętym jest akurat niedziela? Otóż, jak przypomina nieżyjący już filozof katolicki, Joseph Pieper (1904–1997) w swej pracy W rytmie świata: teoria świętowania, starotestamentalny szabat, jak też i obecna niedziela reprezentują biblijny Siódmy Dzień, święty dzień, w którym odpoczywa nie tylko pan i pasterz, ale także i bydło (Pwt 5,14). Dzień ten niesie ze sobą nie tylko okazję do kontemplacji Boskiego dzieła stworzenia, ale także do jego szczególnej afirmacji, ponieważ wszystko to, co Bóg stworzył, jest dobre.

Co więcej, siódmy dzień był zawsze postrzegany jako pewien wskaźnik, namiastka przyszłego życia z Bogiem. Jak stwierdza św. Tomasz z Akwinu, w niedzielę w sposób szczególny celebrujemy dar stworzenia, który jest najpierwszym ze wszystkich Bożych darów. W takim ujęciu niedziela staje się pierwowzorem wszelkiego świętowania, ponieważ poprzez szczególną afirmację stworzenia zawiera ona w sobie to, co leży u podstaw każdej uroczystości.

Chcąc jednak ukazać wątek specyficznie chrześcijański niedzieli, należy wskazać na jej ścisły związek z osobą Jezusa Chrystusa oraz tajemnicą Jego Wcielenia, które osiągnęło swój pełny owoc w Chrystusowym Zmartwychwstaniu. Z tego właśnie powodu każda niedziela stanowi emanację Wielkanocy i jako taka powinna być uszanowana jako dzień święty, do czego wzywa nas trzecie przykazanie Dekalogu.

Dobra inwestycja

Przykazania niewątpliwie zawierają w sobie pewien element negatywny, ponieważ stanowią zestaw nakazów i zakazów, w których czasami ciężko nam dojrzeć pozytywną motywację. Jeżeli rzeczywiście pozostawimy naszą religijność na takim minimalnym poziomie, to stanie się ona szybko nieznośnym balastem i nie wytrzyma konkurencji z ofertą współczesnego świata.

Zatem świętowania niedzieli nie możemy traktować jako przymusowego nieróbstwa, które narzuca nam jakaś mało zrozumiała tradycja. Nie należy też traktować go jako zmarnowanego czasu, mogącego w inny sposób dostarczyć wymiernych profitów. Świętowanie niedzieli to prawdziwa i dobra inwestycja, ponieważ daje nam ono namiastkę udziału w tym, co stanowi ostateczny cel naszego życia. Świętowanie niedzieli jest więc swoistym lakmusowym papierkiem naszej wiary.

Dobrze planujmy

Powszechności niedzielnego handlu w Polsce jesteśmy sobie sami jako społeczeństwo winni. Nikomu bowiem nie opłacałoby się otwierać sklepów, gdyby wiedział, że nikt na zakupy nie przyjdzie. Niedzielne zakupy uzasadniamy często brakiem czasu, nadmiarem pracy w tygodniu. W każdym zawodzie o sukcesie decyduje jednak dobre planowanie. Tak samo rzecz się ma w tym przypadku – jeśli zaufamy Panu Bogu i dobrze dla Jego chwały zaplanujemy zakupy w tygodniu, to z pewnością dzięki Jego błogosławieństwu znajdzie się czas na wszystko. Bowiem jak mówi Boski Zbawiciel: Szukajcie najpierw królestwa Bożego, a reszta będzie wam przydana (Mt 6,33).