Św. Ludwik Maria Grignion de Montfort
Rzymu nie da się zburzyć w jeden dzień, lecz należy mu pozwolić rozpaść się w proch i pył stopniowo i niepostrzeżenie; wówczas nastanie nowa religia i nowy Dekalog – tak pisał na początku XX wieku jeden z przywódców herezji modernizmu, która od wewnątrz stara się tak zmieniać nauczanie i dyscyplinę w Świętym Kościele Katolickim, aby w końcu go rozsadzić od środka. A teraz można odnieść wrażenie, jakby wrogowie Kościoła – zarówno ci zewnętrzni, jak i ci wewnątrz – przechodzili do decydującej ofensywy przeciwko Mistycznemu Ciału Chrystusa. Jakby na naszych oczach spełniały się straszliwe przepowiednie Najświętszej Maryi Panny wypowiedziane przez Nią w La Salette, Fatimie czy Akicie, gdzie zapowiadała wielką wojnę wewnątrz Kościoła. Czy Kościół Święty, podążając za swoim Mistrzem i Panem, będzie przechodził swą Kalwarię i czy nastąpi poranek Zmartwychwstania?
Koniec XIX wieku, a zwłaszcza początek XX były pełne optymizmu i wiary w niewyczerpane możliwości ludzkiego rozumu i niemal nieograniczony postęp techniczny. Upojona osiągnięciami rewolucji technicznej cywilizacja zachodnia wydawała się wchodzić w nową świetlaną erę postępu, dobrobytu i pokoju. Ludzie chrześcijańskiej niegdyś Europy i obu Ameryk zadufani w sobie zapominali o Bogu i Jego przykazaniach. W niepamięć i we wzgardzie odchodziły świetlane karty dawnego chrześcijańskiego porządku, które przecież stały u podstaw sukcesu Zachodu. Kościół Święty, a wraz z nim Prawo Boże, stawał się coraz większą zawadą w budowaniu tego raju na Ziemi. Wrogie chrześcijaństwu ideologie – liberalizm i socjalizm oraz wyrastający później z niego, strojący się w maskę prawicy, faszyzm, dawały recepty na budowę wiecznego lub przynajmniej tysiącletniego dobrobytu i szczęścia bez Boga. Jednym z najlepszych symboli ówczesnej pychy i zadufania w ludzki rozum były słowa wypisane na burcie słynnego transatlantyckiego statku pasażerskiego „Titanica”, buńczucznie rzucające wyzwanie Niebu: Sam Chrystus nie zdoła go zatopić.
Jednak Niebo nie zwlekało długo z odpowiedzią na wypisane na statku bluźnierstwo. „Titanic” – ów wytwór ludzkiego geniuszu i myśli technicznej – zatonął w swoim dziewiczym rejsie po zderzeniu z górą lodową, grzebiąc w swoim wnętrzu liczne ofiary tej katastrofy. I gdyby ludzie nie byli wówczas głusi i ślepi choćby tylko na to jedno wydarzenie, z pewnością dostrzegliby w owej tragedii przestrogę Bożej Opatrzności dla całej ówczesnej cywilizacji. Jednakże los „Titanica” zmierzającego nieuchronnie w kierunku katastrofy miał się stać symbolem i zapowiedzią tego wszystkiego, co dopiero czekało ówczesny świat i co wciąż czeka współczesnego, zbuntowanego przeciw Bogu człowieka.
Niestety, nie tylko świat wchodził na drogę buntu. Do tego wszystkiego, co działo się w świecie i co prowadziło wiele dusz na potępienie, doszedł jeszcze atak wrogów Kościoła, którzy przeniknęli do Jego środka. Ufundowali oni kolejną herezję – modernizm, który, jak zauważył św. Pius X, stał się kwintesencją wszystkich dotychczasowych herezji. Głosząc relatywizm w tłumaczeniu prawd wiary i konieczność ciągłego dopasowywania Bożego Prawa i Ewangelii do wymogów wciąż zmieniającej się współczesności, moderniści przygotowali grunt pod demontaż Kościoła. I choć pontyfikaty świętych papieży, zwłaszcza bł. Piusa IX i św. Piusa X, zdołały ujawnić i zdławić spisek przeciw Kościołowi oraz na jakiś czas powstrzymać rozwój tej herezji, to jednak wrogów nie udało się całkowicie pokonać. Przeszli oni wówczas do większej konspiracji, by z czasem ich gorliwi naśladowcy podjęli się kolejnej ofensywy. Dzisiaj jest ona w apogeum decydującej walki wewnątrzkościelnej, której stawką jest zmiana i „uwspółcześnienie” odwiecznego nauczania Kościoła, a celem usunięcie lub zniekształcenie słów Pana Jezusa o nierozerwalności sakramentu małżeństwa oraz grzeszności aktów homoseksualnych.
Wiemy, jak zakończyły się wszystkie próby budowy raju na ziemi bez Pana Boga w XX wieku. Do czego doprowadziły utopie liberalizmu oraz socjalizmu w wersji narodowej i międzynarodowej, obłęd powszechnej, niczym nieskrępowanej demokracji bez zasad… Najpierw dramat I wojny światowej, miliony ofiar bezsensownej walki i zniszczenie resztek porządku politycznego dawnej cywilizacji chrześcijańskiej. Później rewolucja bolszewicka i powstanie państwa sowieckiego, plującego jadem nienawiści na wszystko co chrześcijańskie. Znów miliony ofiar głodu i terroru, rozpylenie zarazy komunizmu na cały świat, wojny i prześladowania Kościoła. Skutki tego wydarzenia na każdym niemal polu odczuwamy aż do tej chwili. Następnie niewyobrażalna tragedia II wojny światowej i znów dziesiątki milionów ofiar, obozy koncentracyjne, terror, zbrodnie na masową skalę ze strony tak nazistów, jak i komunistów. Konsekwencje tych wydarzeń w postaci podziału Europy, zniszczenia elit i wzmocnienia Sowietów odczuwamy aż do dziś. A wszystkie te wybuchy ufundowane były na „wzniosłych” przesłankach budowy na Ziemi raju bez Boga i Jego przykazań. Każda też z tych zbrodniczych ideologii trwa w swoich mutacjach aż do dziś, wydając różne zatrute owoce w postaci neomarksizmu, niczym nieskrępowanej wolności do złego, całkowitego podporządkowania człowieka machinie totalitarnego państwa i wyłączenia polityki spod prymatu prawdy i Bożego Prawa. Dlatego nie mogą dziwić konsekwencje obranego przez „Titanica cywilizacji” kursu wprost na lodową górę i nieuchronną tragedię, do której zmierza współczesny nam świat. Po ludzku mówiąc: nie ma już odwrotu i wszystko stracone.
Ale czy tylko taka, pesymistyczna wizja jest naszą przyszłością? Czy patrzenie na historię i rzeczywistość, w której żyjemy tylko w tym ziemskim wymiarze, jest właściwą, tj. katolicką perspektywą? Czy uświadamiając sobie całą tragiczność położenia i popadając przy tym w przygnębienie, nie uleglibyśmy w ten sposób pokusie rozpaczy i zwątpienia? Z pewnością tak. Dlatego na tym poprzestać nie możemy, jeśli chcemy zachować Bożą perspektywę całej historii Zbawienia, która wykracza daleko poza nasze życie i dalej – w wieczność.
– Zaprawdę, z katolickiego punktu widzenia istnieje tylko jedna ogólna przyczyna wszystkich ludzkich spraw, mianowicie: Boża Opatrzność – zauważył hiszpański konserwatysta Donoso Cortés.
To prawda. Niezależnie od tego, jak wiele wysiłku szatan i jego słudzy włożyliby w to, aby świat stał się zaprzeczeniem Bożych Praw, jeden jest tylko Pan historii, Jeden Początek i Koniec, Alfa i Omega. Ośrodkiem tej historii jest Jezus Chrystus – Król królów i Pan panujących oraz Jego Mistyczne Ciało – Jeden Święty Kościół Katolicki. To wokół tego ośrodka toczy się cała batalia z mocami ciemności i w tej właśnie walce konieczne jest nasze zdecydowane opowiedzenie się za Chrystusem i Jego Kościołem. I nie może to być żaden dialog i próba dogadania się za cenę względnego spokoju, w którym giną dusze, ale odwieczna walka, a nawet wojna taka, jak ją przedstawiają święci – Paweł Apostoł, Augustyn z Hippony, Ignacy Loyola, Ludwik Maria Grignion de Montfort, Maksymilian Maria Kolbe i wielu innych. To prawdziwa wojna, która trwa nieprzerwanie od momentu wypowiedzenia przez Pana Boga do Węża słów: Położę nieprzyjaźń między tobą a niewiastą, i między nasieniem twoim a nasieniem jej; ona zetrze twoją głowę, a ty czyhać będziesz na piętę jej.
Św. Ludwik Maria Grignion de Montfort tak wyjaśnia ten fragment Pisma Świętego: Raz jeden tylko Bóg położył tę nieprzyjaźń, ale nieprzyjaźń nieprzejednaną, która trwać będzie i wzrastać aż do końca. To nieprzyjaźń między Maryją, czcigodną Bogarodzicą, a szatanem, między dziećmi i sługami Najświętszej Panny a dziećmi i wspólnikami Lucyfera. Tylko w tym kontekście możemy właściwie zrozumieć wszystko to, co dzieje się na tym świecie i w nas samych. To wojna dwóch państw – Bożego i szatana, jak uczył św. Augustyn, albo dwóch sztandarów według św. Ignacego, z których jeden należy do Chrystusa – najwyższego Wodza i Pana, a drugi do Lucyfera – wroga śmiertelnego ludzkiej natury. Przy czym nie jest to równa walka, bo nijak szatan nie może równać się z Bogiem. Jednak może on zadać i zadaje dotkliwe ciosy skażonemu grzechem pierworodnym rodzajowi ludzkiemu. I choć bez pomocy ludzkiej woli tej batalii o duszę szatan wygrać nie może, to jednak gdy człowiek odrzuci łaskę i wystawi się na działanie Złego, może zatracić duszę swoją na wieki, a więc przegrać.
I tak jak w życiu każdego z nas Pan Bóg nie zostawia nas samych w tej walce z wrogiem naszego zbawienia, najpierw przez Krzyż i Mękę Zbawiciela ustanawiając święte sakramenty, posyłając nam aniołów stróżów i całe zastępy aniołów oraz świętych, aby wraz z nami wojowali przeciwko ciemności, tak też w wymiarze społecznym i historycznym nie zostawił nas sierotami. Mimo grzechu pierwszych rodziców, cały czas troszczył się o człowieka i pomagał mu, by w końcu we Wcieleniu swego Syna Jezusa Chrystusa wejść osobowo w historię świata, zmieniając jej bieg. To od tego momentu Wcielenia, Narodzenia, Śmierci i Zmartwychwstania, Pan Bóg zmienia bieg historii i sprawia, że również Jego Kościół jest osią historii i wokół niego rozgrywa się cała walka. Tego Kościoła nie pozostawia w osamotnieniu, najpierw dając mu osobiście gwarancje, że bramy piekielne go nie przemogą, by później, w ciągu wieków, za pomocą sakramentów, papieży, nauczania Kościoła, świętych, naturalnych i nadprzyrodzonych interwencji, czuwać nad wiernymi duszami.
Choć historia apostazji narodów chrześcijańskich swoją genezą sięga upadku średniowiecza i rewolucji protestanckiej, to Pan Bóg nigdy nie cofnął swego przymierza i nie pozostawił nas bez pomocy. W XIX i XX wieku także dawał wielokrotnie temu wyraz. W objawieniach Matki Najświętszej danych św. Katarzynie Labouré przy Rue du Bac w Paryżu, Maryja przestrzegła przed niebezpieczeństwami i dała do pomocy sakramentalium w postaci Cudownego Medalika. Później – jako płacząca Pani – objawiła się dzieciom w La Salette, przestrzegając przed zepsuciem w łonie samego Kościoła i mówiąc o karach za grzechy. W Lourdes osobiście potwierdziła ogłoszony wcześniej przez bł. Piusa IX dogmat o Jej Niepokalanym Poczęciu, zapowiadając niejako Swój triumf nad mocami ciemności. W Fatimie, zwracając się do trójki pastuszków, przestrzegła przed karami, jakie spadną na ludzkość, jeśli ta się nie nawróci. Zapowiedziała też błędy Rosji, która rozszerzy je na cały świat i wywoła wojny oraz prześladowania Kościoła. Mówiła, że jeśli ludzie się nie nawrócą, nadejdzie II wojna światowa i olbrzymie zniszczenie. Przestrzegła też przed kolejnymi cierpieniami i zniszczeniami całych narodów, domagając się nawrócenia, modlitwy różańcowej i nabożeństwa wynagradzającego Jej Niepokalanemu Sercu.
Ale zapowiedziała też wyraźnie, że po tych karach Jej Niepokalane Serce zatriumfuje! W Akita, w latach 70. XX wieku, mówiła o prawdziwej wojnie wewnątrz Kościoła pomiędzy biskupami i kardynałami, o potwornym spustoszeniu winnicy Jej Syna i o karze, jaka musi spaść dla opamiętania i ratowania dusz. Jednakże znów potwierdziła, że po tym oczyszczeniu – które musi nadejść, jeśli ludzie się nie nawrócą – nadejdzie zwycięstwo Jej Syna i wywyższenie Kościoła Świętego, który zostanie odnowiony.
Myśl o triumfie Kościoła jeszcze na tym świecie nie jest bynajmniej nowa i pojawia się też w wizjach oraz nauczaniu różnych świętych. Na długo przed św. Ludwikiem Marią Grigion de Montfort, który zapowiadał nadejście Królestwa Maryi, o doczesnym zwycięstwie Kościoła pisał Doktor Seraficki, św. Bonawentura. Jego myśl w taki oto sposób streścił kardynał Ratzinger: Teologia historii św. Bonawentury znajduje swój punkt kulminacyjny w nadziei na dziejową epokę szabatowego spokoju ofiarowanego przez Boga. (…) Nie chodzi tu o niekończący się pokój w wieczności Boga, który nastanie na końcu świata, lecz o taki pokój, który Bóg ustanowi na ziemi – skąpanej w morzu krwi i łez – jak gdyby w pragnieniu pokazania w ostatniej chwili, jak mogła i powinna wyglądać rzeczywistość zgodna z Jego planem.
Nadchodzi wielka epoka – głosił św. Alojzy Orione – będziemy mieli novos Coelos et novam terram (nowe Niebo i nową ziemię – przyp. red.). Społeczeństwo odnowione w Chrystusie objawi się młodszym i bardziej jaśniejącym, ukaże się na nowo ożywione, odnowione i prowadzone przez Kościół. Katolicyzm pełen Boskiej prawdy, miłości, młodości i nadprzyrodzonej siły podniesie się w świecie i stanie na czele rodzącego się stulecia, by je prowadzić ku uczciwości, wierze i zbawieniu.
Zaś św. Maksymilian Maria Kolbe pisał: Żyjemy w epoce, która mogłaby być nazwaną początkiem epoki Niepokalanej. (…) Pod Jej sztandarem zostanie stoczona wielka bitwa i zatkniemy Jej flagi na twierdzy księcia ciemności. A Niepokalana będzie Królową całego świata i każdej duszy z osobna, jak to przepowiedziała błogosławiona Katarzyna Labouré.
Kiedy papież Pius XII ustanowił święto Najświętszej Maryi Panny Królowej, nakazał jednocześnie aby co roku tego dnia odnawiać poświęcenie ludzkości Niepokalanemu Sercu Maryi. W ten sposób chciał zawrzeć, jak napisał, nadzieję, iż rozpocznie się nowa era radująca się Chrystusowym pokojem i trumfem religii. Ogłosił też, że wzywanie Królestwa Maryi jest głosem chrześcijańskiej wiary i nadziei. W jednym z ostatnich wystąpień potwierdził pewność, iż odbudowa Królestwa Chrystusowego przez Maryję nie może się nie powieść.
Wielki obrońca Kościoła Świętego, prof. Plinio Corrêa de Oliveira, zapatrzony w przykład i naukę św. Ludwika Marii Grignion de Montfort, tak pisał: Za wielce prawdopodobnym smutkiem i karą, ku którym zmierzamy, jaśnieje święty blask jutrzenki Królestwa Maryi. „W końcu moje Niepokalane Serca zatriumfuje”. To wielka perspektywa wszechświatowego zwycięstwa królewskiego i matczynego Serca Najświętszej Dziewicy. To uspakajająca, upragniona i, nade wszystko, królewska obietnica.
Zaiste, triumf Maryi to triumf Kościoła – Mistycznego Ciała Chrystusa!
Wszystko ma swój czas i jest wyznaczona godzina na wszystkie sprawy pod niebem (Koh 3,1). Po raz kolejny mogłam się o tym przekonać, kiedy dostałam możliwość towarzyszenia jako opiekun naszym Przyjaciołom – Apostołom Fatimy w pielgrzymce do miejsc, gdzie Matka Boża objawiła się trojgu pastuszkom.
Odkąd pamiętam, maj gra melodię „łąk umajonych”. Wszystko dzięki mojemu tacie, który od najmłodszych lat zabierał mnie na nabożeństwa majowe. Uczciwie trzeba przyznać, że z biegiem lat, wśród natłoku codziennych spraw i zmartwień, zdarza się zaniedbywać w sprawach Nieba, ale Matka Najświętsza o swoich dzieciach nie zapomina nigdy. Najlepszy dowód stanowi dla mnie ta możliwość, by miesiąc po ślubie móc razem z mężem zawierzyć nasze małżeństwo i rodzinę bezpośrednio Fatimskiej Pani.
Jestem przekonana, że choć nasza grupa pielgrzymów została wyłoniona na drodze losowania, nikt z nas nie znalazł się tutaj przypadkiem. I tak z sercami przepełnionymi wdzięcznością za ten niespodziewany dar, o trzeciej nad ranem 16 maja 2024 roku wyruszyliśmy w podróż do miejsca, gdzie Niebo dotknęło ziemi.
Fatima przywitała nas pochmurnym niebem i deszczem. Nie popsuło nam to bynajmniej radości z faktu, że dotarliśmy do naszej ukochanej Matki. Co ciekawe podobna pogoda towarzyszyła nam w ciągu całego wyjazdu. Szare i posępne poranki zamieniały się w słoneczne, ciepłe popołudnia. Całkiem jak w życiu, kiedy co dzień splatają się chwile radosne i smutne.
Po pierwsze: Fatima
Każdy dzień rozpoczynaliśmy od Mszy Świętej w Kaplicy Objawień, a kończyliśmy wspólnym Różańcem i procesją z figurą Matki Bożej. Niesamowity był to widok na wielki plac wypełniony modlitwą i śpiewem tysięcy ludzi, rozświetlony światłem tysięcy świec.
Jeden dzień naszej pielgrzymki poświęciliśmy, by poznać miejsca i historię związaną z objawieniami. Odwiedziliśmy muzeum, w którym przechowywane są wota ofiarowane w podzięce Matce Bożej. Przeszliśmy Drogę Krzyżową, wędrując ścieżkami, którymi chodzili Łucja, Hiacynta i Franciszek. Zobaczyliśmy miejsca, w których mieszkali. Mogliśmy wyobrazić sobie, jak wyglądało ich codzienne życie. Zwiedziliśmy również przepiękną bazylikę Matki Bożej Różańcowej, gdzie pochowani są pastuszkowie z Fatimy. Niestety, majestat tego miejsca objawień niszczy brzydota wybudowanej naprzeciwko bazyliki poświęconej Trójcy Przenajświętszej…
Po drugie: zachwyt
Pielgrzymka do Fatimy, oprócz uczty dla duszy, była okazją do zobaczenia perełek architektury portugalskiej. Klasztor hieronimitów w Lizbonie, zamek templariuszy w Tomar, klasztor cystersów w Alcobaça, klasztor Matki Bożej Zwycięskiej w Batalha… aż trudno uwierzyć, że te majestatyczne budowle zostały zbudowane przez ludzi, którzy do dyspozycji mieli tylko „sznurek i młotek”. Przez, zdawałoby się, zwykłe mury tchnie duch ad maiorem Dei gloriam i przypomina o czasach, kiedy ludzie w większości potrafili wyrzec się korzyści dla siebie, bo wiedzieli, po co i dla Kogo na tym świecie żyją. Może jeszcze wrócą czasy dzieł Bogu na chwałę i ludziom na pożytek…
W czasie pielgrzymowania mieliśmy także okazję odwiedzić małe, urocze miasteczko Obidos. Pełne wąskich uliczek, białych domów, gdzie czas płynie zdecydowanie wolniej i przypomina o tym, jak ważne jest dobre przeżywanie tu i teraz. Ogromne wrażenie zrobiła też na nas pięknie położona nadmorska miejscowość Nazaré, z przepiękną plażą i oceanem, którego ogrom jednocześnie przeraża i zachwyca. Tutaj także znajduje się najstarsze portugalskie sanktuarium Maryjne, gdzie przechowywana jest figurka Matki Bożej z Dzieciątkiem, którą – jak głoszą legendy – wyrzeźbił sam św. Józef!
Po trzecie: ludzie
Jednak te wszystkie miejsca, widoki, przeżycia nie byłyby takie same, gdyby nie towarzystwo. Wielką wartością było dla mnie poznanie naszych drogich Apostołów. Nieoceniona była również rola pani pilot, która swoimi barwnymi opowieściami ożywiała wszystkie odwiedzane przez nas miejsca.
Z dalekiej Fatimy…
To były cztery dni wypełnione modlitwą, zwiedzaniem, rozmowami… Intensywne, ale warte włożonego wysiłku. Odwiedzenie miejsca, do którego z Nieba osobiście przybyła Matka Najświętsza, to wielki przywilej i łaska. Nie można jednak zapominać, że najważniejsza jest prośba, którą kieruje Ona codziennie do każdego z nas – by chwycić za różaniec i zapraszać Ją do naszych zwyczajnych spraw i obowiązków!
Szanowna Redakcjo!
Dziękuję za wszystkie „Przymierza z Maryją”. To jest moja lektura, na którą czekam i którą czytam „od deski do deski”. Wciąż odnajduję w niej coś nowego i pożytecznego. Składam serdeczne podziękowania i życzę całej Redakcji dużo zdrowia i wytrwałości w tym, co robicie. Jest to dla wielu ludzi olbrzymim wsparciem!
Anna z Podkarpacia
Szczęść Boże!
Bardzo szlachetna i potrzebna jest Wasza kampania poświęcona Matce Bożej Rozwiązującej Węzły. Różne węzły-problemy dotykają bardzo wielu Polaków. Jestem również zaniepokojony, że coraz więcej dzieci i młodzieży zmaga się z depresją i zaburzeniami lękowymi, jak również z wszelkimi uzależnieniami, czy to od alkoholu, czy innych używek. To bardzo niepokojące, gdyż problem ten nasila się i jest bardzo trudny do rozwiązania. Myślę jednak, że uda się rozwiązać większość węzłów za sprawą Matki Najświętszej.
Wojciech z Buska-Zdroju
Szanowny Panie Prezesie!
Na Pana ręce składam najserdeczniejsze podziękowania za nadesłane mi piękne i budujące życzenia urodzinowe. Pamiętam w moich modlitwach zanoszonych do Bożej Opatrzności o wszystkich pracownikach Stowarzyszenia na czele z Panem. Modlę się o Boże błogosławieństwo w życiu osobistym i zawodowym.
Zofia z Mielca
Niech będzie pochwalony Jezus Chrystus!
Jako Apostołka Fatimy, na temat kampanii „Maryja rozwiąże każdy Twój problem” wypowiadam się z wielką ufnością do Matki Bożej, która pomoże rozwiązać każdy problem, gdy Ją o to prosimy. Wierzę w to głęboko. Jestem wzruszona, gdy czytam, jakie ludzie mają ciężkie sytuacje życiowe. Szanowny Panie Prezesie! Serdecznie dziękuję za wielkie dzieła, jakie tworzycie w Waszym Stowarzyszeniu. Dziękuję za poświęcony piękny obrazek, za książeczkę Maryjo, rozwiąż nasze węzły!, kartę, na której zapisałam problemy rodzinne. W modlitwie polecam Bogu i Matce Najświętszej całe Stowarzyszenie Ks. Piotra Skargi. Szczęść Wam Boże na dalsze lata. Z Panem Bogiem!
Irena z Bielska-Białej
Szczęść Boże!
Serdecznie dziękuję za przesłanie książki Św. Rita z Cascii. Dla niej nie ma rzeczy niemożliwych. Już czytamy, modlimy się. Za jej wstawiennictwem wypraszamy potrzebne łaski i opiekę nad rodziną i naszą Ojczyzną. Co roku pielgrzymujemy z parafii do sanktuarium w Nowym Sączu. Od dawna modlę się codziennie, aby za jej wstawiennictwem otrzymać łaski nieraz w trudnych sytuacjach. Życzę Wam błogosławieństwa Bożego i obfitych łask w działalności. Szczęść Wam Boże!
Józefa z Małopolskiego